Het leek mij leuk een serie te maken over de trends op het gebied van eten en drinken van de afgelopen decennia. Aangezien ik geboren ben in 1968 start ik deze serie met de jaren 70. Kan ik deels tenminste uit mijn eigen herinneringen putten!
Jaren 70 – De warme maaltijd
In de jaren 70 bestond ons dagelijkse eten uit de gewone Hollandse pot: aardappelen, vlees en groente. Al dan niet gestampt of geprakt. Heel voorzichtig kwam dit decennium de buitenlandse keuken ons huis binnen. We aten Italiaans (elleboogjesmacaroni met tomatenpuree en smac), Frans (uiensoep met kaas), Chinees (nasi goreng) en zelfs een beetje Mexicaans (Chili con carne).
Groente als andijvie en witlof werden steevast aangemaakt met een papje van maizena. Hetzelfde papje dat je bij de bloemkool kreeg.
Als toetje kreeg je yoghurt of vla, en op zon- en feestdagen werd er Bourbon of Saroma pudding gemaakt. “Wat eten we toe? Iets lekkers, iets luchtigs, Bourbon? Bourbon!” Weet je over welke reclame ik het heb (jij 40-plusser)? Kijk vanaf 1.56 minuten in dit Sterreclameblok uit 1979.
Jaren 70 – Nieuw & trendy
De fonduepan deed zijn intrede in Nederland. Spiritus in een bakje en met lange vorken vlees laten garen in de gloeiend hete olie. Net als bij gourmetten waren de bijgerechten belangrijk. Je zat immers lang te wachten op één klein stukje vlees. Salades, brood en sausjes maakten het avondje fonduen compleet. Kant-en-klare sausjes waren er nog niet, wel poeders die je aanmaakte met water en mayonaise.
Ook nieuw dit decenium waren:
- De Römertopf
- de snelkookpan
- alternatief eten (muesli en volkstuintjes)
- kiwi
Jaren 70 – Uit eten
Veel uit eten ging men nog niet. De restaurants die er waren hadden een Hollandse/Franse kaart. Denk tournedos met een berg (peper)saus en crêpes suzettes of dame blanche als dessert.
Het Chinese restaurant (met verdraaid veel Indische gerechten op de kaart) veroverde het land en verscheen in steeds meer steden en dorpen. Ook opende McDonalds in 1971 haar eerste vestiging in Nederland, en daarmee ook de eerste in Europa. In mijn ‘home-town’ Zaandam! Hierover kon je eerder al lezen in het artikel ‘Tien dingen die je misschien nog niet wist over McDonalds‘.
Eind jaren 70 kwamen er Franse bistro’s en Italiaanse pizzeria’s en begon de Nederlander – die in de jaren 60 altijd thuis was gebleven – voorzichtig aan ‘uit eten’ te gaan.
Jaren 70 – Drinken & hapjes
Toen ik een jaar of 10 was mocht ik Shandy drinken. Niet meer dan één op een avond, er zat immers alcohol in (hum, maar liefst 1%). Eind jaren 70 kwam Snor: fris met schuim er op. Het werd een jammerlijke mislukking, ondanks de grootschalige reclamecampagne.
In de prijsbewuste jaren 70 braken de huismerken massaal door: cola-, sinas- en limedranken in glazen literflessen geproduceerd door bedrijven als Bavaria, Raak, Herschi, Limfa, Loots en Riedel.
Op verjaardagen dronk de visite zoete witte wijn, bessenjenever, advocaat met slagroom of vruchtenbowl. Daarbij natuurlijk plakjes worst en kaas met daarop een uitje, augurkje of bolletje gember. De meer creatieve huisvrouw ging aan de slag met ei in rookvlees, asperges in ham, gevulde eieren en huzarensalade. Was je aan de lijn? Dan kon je losgaan op rauwkost (bloemkool, wortel, komkommer), al dan niet met een dipsausje.
En wist je dat tussen de hapjes op tafel er ook altijd een glas met sigaretten stond?
Jaren 70 – Zoetigheden
Van mijn zakgeld kocht ik natuurlijk…..snoep. Bij de bakker en bij de ongelofelijk rijk gesorteerde zoetwarenwinkel in de stad. Bestaan dit soort winkels nog wel? Met eindeloos geduld vulde de bakkersvrouw de papieren zak met het snoepgoed van 0,05 of 0,10 cent wat ik na eindeloos aarzelen had uitgekozen. Dropmatjes, zoete salmiakpoeder, schuimblokken, trekdrop, zoethout, caramac, drie musketiers en van die dunne lange buisjes met zoetzuur poeder erin.
Ik heb ook een artikel geschreven over het dagelijks leven in de jaren 70. Over wonen, mode, technologie, muziek, film en meer!
Op Pinterest heb ik een bord aangemaakt met ‘nostalgie eten‘. Wat zijn jouw culinare herinneringen aan de jaren 70?
In deze serie verschenen ook de jaren 60, jaren 80, de jaren 90 , jaren 00 en jaren 10.
Leuk idee, nostalgisch voedsel. Heel herkenbaar ook. Wat mij bijstaat was, dat groenten stuk gekookt werden. Die stonden echt een hele tijd 'op'. Bah! En de frisdrank Exota, maar dat is waarschijnlijk van de '60er jaren…:-)
Door en door gekookte groente inderdaad. Wat nou beetgaar, snot zal je bedoelen 🙂 Exota is een drank uit de jaren 50 en 60. De zgn. Exota affaire begon in 1970, daarna bleef er niet veel meer van het merk over….
Echt een hele leuke blog! Sommige dingen herken ik en andere weer niet. Ik kom niet uit een standaard Nederlands gezin, dus bij ons was alles wat exotischer. En die maïzena door groente, zag ik gisteren toevallig nog bij een blogster. Ik was echt verbaasd.
Dank je! Was ook erg leuk om aan te werken. Misschien herken je jezelf wat meer in de volgende aflevering over de jaren 80. Mijn favoriete decennium!
Misschien wel leuk om te weten: Exota heeft pasgeleden een herintrede gedaan. Stond een stuk over in de BN de Stem. Iemand heeft de rechten van de naam gekocht en het drankje opnieuw uitgebracht.
Hé dat wist ik niet, bedankt voor de toevoeging!
Wat is 'ie leuk geworden!! Hoewel ik nog niet eens in de maak was heb ik hier wel super veel over gehoord. Sigaretten op tafel, was altijd al benieuwd hoe dat er nou uit zo zijn. Wat is eigenlijk De Römertopf? Echt een heerlijk artikel van begin tot eind ben heel benieuwd naar de andere delen!
Lief, dank je! Een römertopf is een soort stoofpot van aardewerk.
Hahaha sigaretten op tafel, en Shandy voor kinderen op de feestjes. Je zou nu jeugdzorg op je dak krijgen. Leuk blog, heel benieuwd naar de jaren 80!
Ze staan al online he, die andere decennia! Idd, jeugdzorg had toen vast andere maatstaven 🙂
Geweldig, mijn ouders hadden exact die plastic bakjes en dan niet alleen in oranje maar ook in gif groen. Tijdens verjaardagen gingen daar dan de chips en de borrelnootjes in. De visite werd voorzien van een ronde hapjes die daarna weer in de keuken werd gezet. Naast de kaas met zilveruitjes gingen plakken leverworst. En natuurlijk augurk in boterhamworst. En toastjes met plakjes ei met daarop een toefje mayonaise en ketchup. En inderdaad, glaasjes sigaretten op tafel, de kamer stond blauw van de rook en wij kinderen zaten met tranende ogen van de rook te genieten van het feestje waarbij we lekker lang op mochten blijven.
Vandaag de dag natuurlijk volkomen onverantwoord maar ook ik heb goede herinneringen aan die verjaardagen.
Lieve mensen, vergeet niet de vlaaibodem die gevuld werd met een blikje jonker aardbeien met daarboven op een toefje klop klop.
Ik ben nog steeds dol op klop klop…..
Ik zou er wat voor over hebben om een doos met zakjes Smax te kunnen kopen :))
Op zoek naar een merknaam van frisdrank van 40 jaar geleden beland ik op verschillende pagina’s die vertellen over eten en drinken in de jaren ’70. Wat me opviel is dat er op verschillende websites teksten staan die ook in dit blog geplakt zijn, letterlijk! Had het dan tenminste in je eigen woorden omgezet of een bron vermeld. Of schreef je soortelijke artikelen voor meerdere sites? Verder een leuk artikel, dat zeker!
Bedankt voor je reactie. Dit hele artikel is geschreven in mijn eigen woorden. Helaas zijn na publicatie vele fragmenten (en soms het hele artikel) op andere sites gekopieerd. Daar doe je helaas weinig aan. Behalve dat het dus wel de vraag op roept wie er nu eerst was 😉
“Wat eten we toe? Iets lekkers, iets luchtigs, Bourbon? Bourbon!” Jaaaaa, ik weet het nog! Ik herken bijna alle reclames ook uit het filmpje en ik ben geboren in 1975! Dat Tarvo brood, toen hij het in die vormen deed en die uiteinden zo indrukte…mooi vond ik dat als klein meisje. En ik heb een foto gemaakt van het snoep, want dat was echt mijn leven toen ik klein was hahahaha! Geweldig artikel! xxx
Dank je! Heb je die van de jaren 80 ook al gelezen, nog veel meer herkenning vast!
What an interesting piece of history you have shared Anne! It was a brilliant read.
Thank you so much!
Wat leuk om te zien en lezen. Zelf kom ik uit de jaren 90 maar de borrel hapjes met kaas,zilveruitje en ei met rookvlees staan hier nog steeds op tafel.
Lekker old skool toch?!
Super gaaf!
Ik ga as dinsdag 70ties feestje geven, nog leuke ideetjes qua muziek of films?
Wat werd er qua drank gedronken?
Pisang ambon toch ook?
Ik heb nog een artikel geschreven over films en muziek etc uit de seventies, misschien kun je daar even kijken. Veel plezier dinsdag!
Leuk om te lezen en ook heel herkenbaar. De bak sigaretten op tafel voor de visite 🙂 tijden veranderen, maar de seventies waren zeker leuk!
Haha ja dat kun je je nu niet meer voorstellen he.
Inderdaad leuk om te zien hoe de Nederlandse keuken zich heeft ontwikkeld door de jaren heen. Ook de invloed van buitenlandse gerechten is goed zichtbaar. Ik wist niet dat Chinees eten al een lange tijd in Nederland verkrijgbaar was!
Leuk he! Ik heb zelfs een heel artikel geschreven over de geschiedenis van het Chinees Indisch Restaurant in Nederland!
Ik was eigenlijk op zoek naar een afbeelding van mijn lievelingseten dat mijn moeder elke verjaardag voor mij maakte in de jaren 70, rijst met franse kippensaus. Ze kocht dat in mijn herinnering in een verpakking bij de vege super. Kwam om jouw site terecht. Geweldig. Feest der herkenning en idd de sigaretten standaard als koekjes op tafel, o onvoorstelbaar nu maar toen gezellig met die nevel in de kamer 😀. Bedankt! Leuk initiatief.
Jij bedankt voor je leuke reactie!
Niemand die over de bowl begint? Dat ging dan in een grote bowlschaal, allerlei soorten vruchten uit blik bij elkaar, banaan er door gesneden en dat was het dan. Sommigen deden er ook nog vruchtenwijn door. Je kreeg het dan in een kommetje van de bowlset die alleen voor verjaardagen achter uit de servieskast ging.
Dat is zeker een leuke toevoeging. Mijn moeder maakt nog regelmatig bowl bij verjaardagen!
Leuk deze blog,
Ik zie en proef bijna alles weer.
Maar we vergeten toch nog wat:
De kougomballen automaat,
En vergeet niet buiten aan de muur de verassings automaat,
Kwartje erin en we waren weer zoet.
En wat dacht je van de tradingcarts die we konden kopen verpakt met een stukje aarbeijen kougom, niet te eten maar hop!
Cards van onder meer Star wars bij de bakker op het plein in breda enz
Later heb ik op ebay.com een complete doos gekocht, wist ik zeker dat ik de set compleet kon maken, want die deden we vroeger ruilen
Nogmaals mooie blog!
Ben Snelders
Oosterhout
Dank je wel! Ja er is zoveel leuks te vertellen over dat prachtige decennium!
Klop Klop is nog steeds te koop maar Saroma zie ik niet meer staan maar Duyvis is er nog en Calve borrelnootjes en pindakaas en verder Blueband en Bona Sunil en Rackit bleu stijfsel en Sunil en Persil Prodent tandpasta. Die bakjes herken ik ook nog wel en die zetten men op tafel als iemand jarig was of een feestje had te vieren met borrelhapjes zoals stukjes worst kaas en augurken omwikkeld met boterhamworst met daar een cocktailprikkertje in om het bij elkaar te houden. Buitoni toastjes of die van melba toastjes met brie er op of kaas of een stukje tonijn. Er was toen ook golden wonder chips en king corn brood en Tarvo brood. Ik vond Tarvo brood wat aan de droge kant. Bolletje en van der Meulen beschuit en ben bits kauwgum of stimorol. King pepermunt en Redband drop en autodrop en Bazooka kauwgum en dropjojo”s en salmiaklollies en spekken en schuimblokken trek droppen en lange jan en van Haribo.
Van Exota kon men spoetnik maken en dat deed men door er suiker in te doen met koffiemelk en als je er dan exota bij deed dan begon het te schuimen en had het een roze kleur. Exota had een felrode leur en er zat prik in. Die exota kreeg je op de verjaardag met oranje koek met creme slagroom met franse vruchtjes er op een een chocolaatje en een mandarijn partje. Ook grenadine en limonade van sinaasappel of frambozen. Het was geconcentreerde limonade en die lengde men aan met water en dan kon je het opdrinken. De grenadine of limonade zat in een witte glazen fles en een gebogen hals en nu heet het Roosvicee en er is ook van eigen merk tegenwoordig. vroeger had je van die plaatselijke kruideniers zoals de Vivo maar het zijn nu allemaal supermarkten geworden. Vleeswaren werd op de weegschaal afgewogen en dan kreeg je dat mee in een zakje en ook koekjes kon je los krijgen en dat werd per ons afgewogen of zo veel je maar wou hebben. Verder had zo”n Vivo veel te koop zo ook zeeppoeder en Glorix en veel levensmiddelen zoals beschuit en jam en boter zoals bleu band .Bijna iedereen in de buurt deed de boodschappen bij de Vivo. Je had hier later de Spar en de gruyter en cash and carry en later ook vroom en dreesmann en albert heyn. Het zijn nu meer grote supermarkt ketens en Drogisterij ketens. Veel van die oudere merken zeep kun je nog wel krijgen in zelfstandige Drogisterijen en die hebben die oudere merken nog wel zoals Lifebuoy en Pears zeep en Morny en Yardley Nonchalance Blue stratos Tosca Tabac Fresh up en Brut. Er zijn ook veel merken bij gekomen. Sunlight zeep is nog wel te krijgen in de supermarkt zo ook Palmolive zeep en Lux zeep zijn merken die nog te koop zijn als vaste zeep. Er was vroeger ook Cadumzeep te koop en Camey en Castella zeep en Dobbelmann zeeppoeder maar die merken vaste zeep bestaan niet meer. Vroeger had je ook Ponds creme en die is er nu ook niet meer. De Nieuwe weme had dat ook te koop en had ook bladen en bloemen te koop op de bloemenafdeling.
Bedankt voor alle mooie toevoegingen!!
Altijd als het weekend was kregen we een pakje ben bits kauwgum en die waren er in smaken als salmiak en sinaasappel. De bakker en de melkboer kwamen hier nog aan de deur en soms ook de groenteboer met een kar. Melk en vla waren nog in die glazen flessen en die leverde je dan weer in. Er waren ook vlaflessen en er was gele vla en bruine chocolade vla en later hopjesvla met caramel. Later kreeg je de SRV kar en die had van alles te koop van koekjes tot brood en boter en melk vla tot verzorgingsproducten en pleisters aan toe. In de SRV kar was het soms wat duurder maar je hoefde niet de deur uit of ver te lopen en kwam aan huis, Je kon vroeger ook bij de Spar bestellen en dan werd het bij je thuis bezorgd tot aan de deur voor 2,50 extra brachten ze het bij je thuis in een doos. Het bezorgen van boodschappen deed dan alleen de Spar en dan kon je je boodschappen daar bestellen en dan werd het aan de deur gebracht. Het was wel handig soms als je ziek was of als het regende en slecht weer was. Jammer dat de SRV kar er niet meer is. Er is hier nog wel een broodkar en die heeft brood en koek en roggebrood en beschuit te koop en andere bakkerswaren. .