Vandaag een iets andere insteek van de serie ‘nutteloze pakjes en zakjes in de supermarkt’. Ik wil het dit keer namelijk met jullie hebben over zogenaamde voedingsclaims en ‘gezonde keuzes’.
“Gezonde” ovensnacks
Goed hè, al die heerlijke frituursnacks die nu ook in een ovenversie te koop zijn! Eindelijk een manier om gezond – of althans ‘gezonder’ – te kunnen snacken! Maar wist je dat fabrikanten – om te zorgen dat die speciale ovenbitterbal toch knapperig wordt – meer vetten aan de snack moeten toevoegen? Wat tot gevolg heeft dat – ik lieg het niet – in een bitterbal bereid in de oven meer vet en calorieën zitten? 45 versus 35 kcal en 2,7 vs. 2 gram vet. Okay, je huis ruikt niet naar patatkraam, dat wel.
Misleidende claims
Om mensen te stimuleren om uit de overvolle schappen in de supermarkt juist voor hun product te kiezen maken producenten gebruik van claims. “Puur natuur”. “Zonder toegevoegde suiker”. Op zich geen probleem, waren het niet dat sommige claims eigenlijk heel misleidend zijn. Neem nou bijvoorbeeld het snoepschap. Als moeder wil je wat lekkers voor je kind kopen maar als het even kan wel een bewuste keuze maken. Op de verpakking van Katja drop staat met koeienletters vermeld: ZONDER VET. Kijk denkt die moeder, dat is mooi meegenomen. Maar in drop zit helemaal geen vet. Er heeft zelfs nooit vet in gezeten. Het is dus op zich geen leugen. Net als de vermelding GLUTENVRIJ! op producten waar nooit ook maar een gluut in heeft gezeten..
Ambachtelijk
Ook zo’n leuke claim, ‘ambachtelijk’. Een claim die helaas niet beschermd is en je dus te pas en te onpas ziet terugkomen op producten. Want ambachtelijk brood, ambachtelijke salade en ambachtelijke pannenkoeken, die moeten toch wel lekkerder zijn? Bij ambachtelijk denk je als consument namelijk aan authentieke ingrediënten en handgemaakte producten. Wat je uiteindelijk krijgt (check dat etiket!) is vaak een fabrieksproduct en een lange lijst met e-nummers.
Het vinkje
Een dubieus keurmerk waar online al talloze discussies over te vinden zijn. Met vooralsnog meer tegen- dan voorstanders. Voor het bepalen van de ‘bewuste keuze’ of de ‘gezondere keuze’ zijn weliswaar strenge criteria vastgesteld maar feit blijft dat fabrikanten moeten betalen om dit keurmerk te mogen plaatsen. En kan het dus nog steeds zo zijn dat bijvoorbeeld de yoghurt van merk x (die niet meebetaalt) een gezondere keuze is dan merk y maar niet als zodanig herkenbaar is in het schap. Altijd etiketten blijven vergelijken dus, als je bijvoorbeeld wilt letten op vetten of koolhydraten.
Gouden windei
Gelukkig is daar Foodwatch, de Nederlandse voedselwaakhond. Zij reiken ieder jaar het Gouden Windei uit aan het meest misleidende product van het jaar. Winnaar van 2014 was Capri-sun multivitamin. Een zakje van 200 ml. bevat maar liefst 19 gram suiker (5 suikerklontjes!). De verpakking vermeldt ‘drank met vruchtensappen en bronwater’.
In de vorige jaren wonnen o.a. Natrena Stevia kristalpoeder (2013), Becel pro-activ (2012), Blue Band Goede Start Witbrood (2011) en Danone Actimel (2010). Allemaal producten met zogenaamde gezondheidsclaims!
Weet jij een voorbeeld van een product dat veel minder gezond is dan de producent doet voorkomen?
Meer lezen over nutteloze pakjes en zakjes?
Goed dat je dit soort onderwerpen af en toe onder de aandacht brengt! Ik denk dat er veel meer moet gebeuren om mensen bewust te maken van die misleidende verkooptechnieken.
Je kunt je als consument natuurlijk onttrekken aan die misleiding door zo veel mogelijk zelf te maken. Dan weet je altijd precies wat je eet.
Inderdaad zelf maken of goed de etiketten lezen. Al gaat het er bij mij vooral om dat je je bewust bent van wat je eet en wat je binnen krijgt. Van mij mag bijvoorbeeld iedereen drop kopen, maar dan omdat ze er trek in hebben en niet omdat ze verleid zijn tot het kopen een vetvrij product!
Over drop… wist je dat de hoofdbestanddelen (heel veel) Suiker en (heel veel) Zout zijn. Dat is niet te herleiden op de verpakking! Ik heb dat gehoord van een huisarts.
Klopt inderdaad. Maar het is natuurlijk veel beter om te roepen wat er niet in zit dan wat er wel allemaal in zit 🙂