Ik had er weleens van gehoord, maar tijdens onze rondreis door Java en Bali heb ik tijdens een specerijentour van dichtbij kennis mogen maken met het fenomeen kopi luwak, ook wel poepkoffie genoemd. Dit duurste bakje koffie van de wereld wordt gemaakt van de door de civetkat uitgepoepte koffiebessen. Say what? Ik vertel je er alles over.
Kopi luwak
Kopi is Indonesisch voor koffie en luwak is een civetkat, een klein beestje dat een beetje lijkt op een kruising van een wilde kat en een das. Deze luwak komt voor in tropische gebieden en voedt zich o.a. met rijpe koffiebessen. De bes wordt verteerd en de pit van de bes – die bestaat uit twee koffiebonen – gaat door het spijsverteringssysteem van de civetkat en wordt weer uitgepoept.
Duurste koffie ter wereld
Voor een kilo kopi luwak bonen wordt tussen de 200 en 900 euro betaald. Het schijnt dat je op de P.C. Hooftstraat 15 euro betaalt voor een bakje kopi luwak. Het zijn echter ‘gewone’ robusta of arabica bonen, het feit dat ‘wilde’ katten ze verteerd hebben maakt deze koffie zo schaars en dus bijzonder. Per jaar wordt er maar zo’n 200 -250 kilo kopi luwak geoogst. Dat wil zeggen: op de traditionele manier. Dus van wilde katten waarvan de poep wordt verzameld door de lokale bevolking. De koffie komt van origine van Sumatra, tegenwoordig worden luwaks ook uitgezet op plantages op Sulawesi en Java.
Lekker?
Is het ook lekker? De koffie dankt haar bijzondere smaak aan het verteringsproces. De zuren, maagsappen en enzymen werken in op de bonen en bij het branden van de bonen komt een heel specifieke smaak vrij. Aardachtig, zacht en vol. Ik vond het niet zo heel bijzonder, wel heel zacht en toch smaakvol.
Hoe kom je er bij?
Toen in de 18e eeuw de koffieproductie op gang kwam, mocht de plaatselijke bevolking geen koffie voor zichzelf plukken. Om toch aan koffiebonen te komen verzamelden ze de uitwerpselen van de luwak. Goed wassen, roosteren en voilà: dat is nog eens een lekker bakje koffie! Totdat de plantagehouder er achter kwam hoe lekker….
Omstreden
Omdat de vraag groter is dan het aanbod worden tegenwoordig ook civetkatten uitgezet. Desondanks blijft het aanbod schaars en de koffie duur. Daarom zie je ook steeds vaker civetkatten in gevangenschap. De slechte omstandigheden waaronder deze beesten worden gehouden en het gedwongen eten van koffiebessen is omstreden. Steeds meer mensen zien dan ook af van het drinken van luwak koffie. Ik heb een zakje meegenomen als souvenir, van een plantage op Java waar de katten weliswaar zijn uitgezet, maar wel in vrijheid leven. Lees meer over het leed achter deze koffie. Met de wetenschap van nu zou ik de koffie niet gekocht hebben.
Heb jij weleens kopi luwak gedronken?
