De Bijenkorf is al ruim 140 jaar een sterk merk. Een warenhuis dat naar eigen zeggen ‘het meest inspirerende, verrassende en creatieve warenhuis is waar iedereen bijzonder is’. Er zijn nu nog zeven filialen in Nederland. Maar de geschiedenis van de Bijenkorf begon met een kleine fourniturenwinkeltje in Amsterdam.
Geschiedenis van de Bijenkorf
Fournituren
De geschiedenis van de Bijenkorf begon met een kleine fourniturenwinkel ‘Magazijn de Bijenkorf’ van de Joods-Amsterdamse koopman Simon Philip Goudsmit in 1870. Aan de Nieuwendijk 132 in Amsterdam verkocht hij garen en band. Er werkte vier man personeel.
Na zijn vroege dood in 1889 (hij werd maar 44) nam zijn neef Arthur Isaäc de zaak over en breidde deze samen met de weduwe Goudsmit verder uit. De zaken gingen goed, en toen ook Arthur’s zoon Alfred in de winkel kwam werken werden er meer naastgelegen panden bijgekocht. Maar al snel werd het tijd voor iets nieuws.
Damrak
In 1909 werd er – in eerste instantie tijdelijk – verhuisd naar een noodgebouw op het Damrak, zodat er op de Nieuwendijk een nieuw pand kon worden gebouwd. De zaken gaan aan het Damrak echter zo goed, dat besloten wordt er te blijven. Architect J.A. van Straaten ontwerpt het pand en krijgt de opdracht een warenhuis te bouwen.
De nieuwbouw was – mede door de eerste wereldoorlog – pas klaar in 1915.
Uitbreiding
In 1926 werd aan de Grote Marktstraat een filiaal geopend in Den Haag. Het was een ontwerp van architect P.L. Kramer in de stijl van de Amsterdamse school. In hetzelfde jaar werd ook de HEMA opgericht, bedoeld voor de financieel minder bedeelden. Over de geschiedenis van de HEMA schreef ik eerder al een artikel. Hier ook wat leuk ‘bewegend beeld’ van deze opening die duizenden mensen op de been bracht:
In 1930 werd een derde vestiging in Rotterdam geopend. Aan de Schiedamse singel in een prachtig gebouw van architect Willem Dudok. Op de opening kwamen meer dan 70.000 mensen af. Het was een bijzonder gebouw, waarin zich de eerste elektrische roltrap van Nederland bevond.
Helaas raakte dit gebouw bij het bombardement van Rotterdam in de tweede wereldoorlog zwaar beschadigd. In 1957 werd de nieuwe Bijenkorf aan de Coolsingel geopend.
Tweede wereldoorlog
Als Joods bedrijf moest de leiding van de Bijenkorf worden overgedragen aan niet-Joodse vertrouwelingen. Hierdoor konden de filialen Amsterdam, Den Haag en Rotterdam geopend blijven. De familie Isaäc kan tijdig onderduiken, maar bedrijfsleider Goudsmit van de Amsterdamse vestiging staat voor de moeilijke keus welke 50 Joodse personeelsleden met hem met de boot naar Engeland kan vluchten. 737 personeelsleden zijn door de bezetter vermoord.
Buiten de randstad en koninklijk predicaat
In 1969 mocht ook de Nederlander buiten de randstad kennis maken met de Bijenkorf. Eerst volgt Eindhoven en in 1975 ook Arnhem.
Bij het 100-jarig bestaan in 1970 krijg de Bijenkorf het predicaat Koninlijk.
Drie dwaze dagen
Tijdens de economische crisis van 1984 begint de Bijenkorf met de bekende campagne Drie Dwaze Dagen. Deze campagne is mega populair, keert jaarlijks terug en wordt pas in 2016 beëindigt.
Etalages
De Bijenkorf staat bekend om haar prachtige etalages. Vooral rondom de feestdagen. Ook hebben er in het verleden ludieke acties plaatsgevonden. Zo schreef Theodor Holman er in 24 uur een boek, beschilderde Karel Appel er een Mercedes (1986) en maakten Viktor & Rolf er een D3 sprookjesboek van (2009)
Ook ging ik als kind altijd wel een dagje naar Amsterdam in november om in de Bijenkorf de zwarte pietjes aan de touwen omhoog te zien klimmen.
Expansiedrift
Twaalf jaar na Arhem opent het zesde filiaal van de Bijenkorf in Utrecht. Het duurt vervolgens weer 11 jaar voor in 1998 het filiaal Amstelveen volgt. In het nieuwe millennium gaat het harder: door overname van de winkels van Peek & Cloppenburg worden er in 2001 maar liefst drie filialen geopend: in Breda, ’s-Hertogenbosch en Groningen. In 2002 volgt Enschede, in 2003 Maastricht.
Fusies en overnames
In 1999 fuseert Koninlijk Bijenkorf Beheer met Vendex. KBB/Vendex wordt in 2004 overgenomen door het Amerikaanse concern Kohlberg Kravis Roberts & Co. Die op zijn beurt 2010 de Bijenkorf verkoopt aan Wittington Investments die de winkel onder de vleugels van dochtermaatschappij Selfridges brengt. Deze overname zorgt voor ingrijpende veranderingen.
In 2013 werden de filialen Arnhem en Enschede gelosten en in 2016 volgde Groningen, Breda en Den Bosch. Ook De Drie Dwaze Dragen kwam in 2016 ten einde, omdat dit niet meer paste in het ‘premium experience concept waarvoor de nieuwe Bijenkorf moet staan. De Bijenkorf wil hiermee een internationaal topniveau bereiken in merken, service en winkelbeleving.
Anno nu zijn er drie ‘flagshipstores’ in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam en vier kleinere winkels in Amstelveen, Utrecht, Eindhoven en Maastricht. Er werken ruim 3000 mensen.
Kende jij de geschiedenis van de Bijenkorf? En winkel jij graag in een van de winkels? Ik moet eerlijk zeggen dat ik er niet heel vaak kom. In Amsterdam zit ik altijd graag zomers op het dakterras met een glas wijn!
Wat een leuk stuk over de Bijenkorf Anne Marie, ja we zijn vroeger regelmatig in de Bijenkorf met jullie geweest. Het was altijd een bijzondere belevenis vooral met Sinterklaas. Zoiets zag je nergens.