In mijn reeks met geschiedenisverhalen mag in deze tijd van het jaar de geschiedenis van de pepernoot natuurlijk niet ontbreken. En dan doen we de kruidnoot er ook meteen bij!
Geschiedenis van de pepernoot
Pepernoten werden vroeger ook wel peperneut of peperbol genoemd. Ze worden gemaakt van roggebloem met honing en anijs en hebben een onregelmatige ietwat bonkige vorm. De smaak en structuur kun je vergelijken met dat van taaitaai. In een Gronings plakkaat uit 1640 over de oprichting van een koekenbakkersgilde werd voor het eerst melding gemaakt van de pepernoot.
Maar er zit toch geen peper in pepernoten? Een verklaring voor de naam kan zijn dat ‘peper’ vroeger een verzamelnaam was voor specerijen in het algemeen. Pepernoten en kruidnoten zijn waarschijnlijk ontstaan als verwerking van de deegresten van peper- en kruidkoeken. In peperkoeken zat van oorsprong wel peper. Waarschijnlijk is de peper op een gegeven moment weggelaten omdat peper in die tijd erg duur was.
Het oudste recept voor pepernoten komt uit 1753 en is van Gerrit van den Brenk.
Sinds de 18e eeuw komen de kruidnootjes in trek. In kruidnoten zitten maar liefst 9 verschillende specerijen, zoals kaneel, kardemom en kruidnagel. Maar de meeste mensen blijven ook deze nootjes pepernoten noemen. Een recept voor kruidnoten vind je natuurlijk op mijn blog!
Sinterklaas
De traditie van het strooien van pepernoten met Sinterklaas ontstaat in de 19e eeuw, zo is te zien op oude prenten. Het strooien zou symbool staan voor vruchtbaarheid en voor het gulle karakter van Sint Nicolaas.
Van Delft
Van Delft is de oudste en grootste fabrikant van pepernoten en kruidnoten. Ze zijn al ‘sinds 1880 hofleverancier van Sinterklaas’. Van iedere 100 verkochte pepernoten komen er ongeveer 70 bij hen vandaan. Wist je dat wij Nederlanders jaarlijks zo’n 7 miljard pepernoten wegwerken?
Smaken
Tegenwoordig kun je het zo gek niet bedenken of er is wel een smaak kruidnoot van. Van de eeuwige karamel zeezout tot red velvet, en van lemon cheesecake tot stroopwafel. Bij Van Delft verkopen ze maar liefst 50 verschillende smaken! Mooi is dat er tegenwoordig ook glutenvrije en lactosevrije kruidnoten worden verkocht. Vanaf september opent Van Delft zo’n 40 pop-up winkels door heel Nederland. Ook Jamin, Hema en grote supermarkten voeren collecties met veel verschillende smaken. Mijn favoriet: pure chocoladetruffel!
Bewaar de geschiedenis van de pepernoot op Pinterest:
