In mijn vrije tijd lees ik graag een boek. Maar als ik moe ben en mij echt even wil ontspannen, dan speel ik graag een potje patience op mijn iPad of computer. Het liefste speel ik Freecell classic of Spider solitaire, omdat ik die het beste ken van ‘vroeger’ (al sinds 1992!). Lekker retro, lekker even je hersenen aan het werk zetten en vooral: ontspannen! Ik duik met je in de geschiedenis van het kaartspel.
Van China naar Europa
Hoewel het wordt aangenomen dat het kaartspel oorspronkelijk uit China komt is helaas veel over de oorsprong van het kaartspel onduidelijk. En het is ook niet bekend hoe dit spel van China naar Europa is overgebracht, vermoedelijk via kooplieden en het midden Oosten. Vanaf ca. 1370 zijn er in Europa verschillende vermelding van kaartspelen teruggevonden.
Zo is er een Spaans document uit 1371 waarin een kaartspel wordt vermeld en stellen de steden Florence en Regensburg zelf een verbod in op kaartspellen in 1378. De eerste Nederlandse vermelding komt uit 1379.
Exclusieve spelkaarten
Deze eerste Europese spelkaarten waren duur en exclusief, ze werden immers stuk voor stuk met de hand gemaakt. Het waren dan ook alleen de rijken die zich met een kaartspelletje konden vermaken. Pas met de uitvinding van de boekdrukkunst in Europa (rond 1450) werd het goedkoper en werd het spel in grotere getalen gemaakt.
Symbolen van het kaartspel
De symbolen op het kaartspel vertegenwoordigen de verschillende standen in de maatschappij. Harten staat voor de geestelijke stand, schoppen voor de adel of de militaire stand, ruiten voor de kooplieden en klavers voor de boeren.
Het kaartspel zoals wij dat tegenwoordig kennen is gebaseerd op het Franse spel uit 1480 en kent de volgende gestileerde symbolen ♠ ♥ ♦ ♣. Daarnaast is er een Heer, een Dame en een Boer
De aas stelt oorspronkelijk het getal 1 voor. De naam komt van een Romeinse munteenheid, As. Oorspronkelijk was de aas de laagste kaart, lager dan de 2, maar is tegenwoordig in de meeste spellen de hoogste. Alleen in patience is de aas nog de laagste kaart.
Leuke weetjes uit de geschiedenis van het kaartspel
Wist je dat in de 19e eeuw besloten werd de koppen op de plaatjes dubbel uit te voeren, zodat de kaart nooit meer op z’n kop kon staan?
En dat de joker een Amerikaanse uitvinding uit 1865 is?
In de middeleeuwen werd het kaartspel steeds populairder en begon het ook spelen voor geld. De Roomse kerk besloot daarop dat het kaartspel het spel van de duivel was. Het werd dan ook in diverse Europese steden verboden.
Het oudst (ca. 1474) complete kaartspel ter wereld komt uit Vlaanderen, het Hofjaren jachtpakket. Het is ontdekt door een Amsterdamse antiquair en ligt in het Metropolitan Museum of Art in New York. In plaats van harten, ruiten, klavers en schoppen staan er jachtafbeeldingen op de kaarten: jachthoorns, honden-halsbanden, hondenlijnen en valstrikken om wild mee te vangen.
Patience
Patience (Frans voor geduld) is een kaartspel voor één persoon. In Amerika wordt het spel Solitaire (alleen) genoemd. Er zijn diverse soorten patience spellen. Veel bekendheid kreeg het spel Klondike, dat standaard werd meegeleverd bij Windows op je computer (sinds versie 3.1 uit 1992). Het spel is eenvoudig te spelen, eventueel kun je de spelregels bekijken.
Meer weten over de geschiedenis van patience? Lees dit interessante Solitaire history artikel. En natuurlijk vind je op mijn blog nog veel meer leuke geschiedenisverhalen!
