De wereldtentoonstelling is een grote internationale expositie die sinds 1851 wordt gehouden. Deelnemende landen kunnen daar een presentatie geven van hun economische, sociale, culturele en technische ontwikkelingen. Veel belangrijke uitvindingen werden op een wereldtentoonstelling gepresenteerd, zoals de telefoon, de auto en de platenspeler. Vandaag neem ik je mee naar de wereldtentoonstelling 1904 in St. Louis (USA), waar in culinair opzicht een ware foodrevolutie plaatsvond!
Louisiana Purchase Exposition
We schrijven zomer 1904, St. Louis (Louisiana). Hier vindt dit jaar de 14e universele wereldtentoonstelling plaats, ook wel bekend onder de naam ‘Louisiana Purchase Exposition’. De tentoonstelling viel samen met de Olympische zomerspelen, die ook in St. Louis werden gehouden. Het was dan ook een drukte van belang! Speciaal voor de tentoonstelling waren meerdere (soms tijdelijke) prachtige gebouwen neergezet.
Wereldtentoonstelling 1904
De tentoonstelling was destijd de grootste ooit. Het gebied besloeg een oppervlakte van 4,9 vierkante kilometer en er stonden 1500 gebouwen, verbonden door 120 kilometer aan wegen en paden. Er waren – naast de VS – 62 andere landen vertegenwoordigd op de tentoonstelling. In het programmaboekje van de wereldtentoonstelling 1904 kun je zien welke landen (en Amerikaanse staten) aanwezig waren en hoe prachtig de paviljoens er uit hebben gezien!
Nederland
Food revolutie
Op de tentoonstelling werden – naar verluidt – enkele nieuwe voedselproducten geïntroduceerd. Waarschijnlijk is het zo dat de meeste van deze producten al langer bestonden maar pas door deze tentoonstelling grote bekendheid kregen. In ieder geval internationaal! En een product met een geschiedenis of verhaal is altijd leuker toch?
IJshoorn of oubliehoorn
Ernest Hamwi stond met zijn oubliewafelkraam op de wereldtentoonstelling 1904 naast een ijskraam die op dat moment te weinig bakjes had. Het was dan ook een bloedhete zomer! Hamwi bood aan zijn wafels op te rollen om op die manier het ijs te serveren. Volgens een ander verhaal is het echter Italo Macioni geweest, een Italiaanse emigrant in New York, die in1896 het ijshoorntje van wafeldeeg bedacht en er 1903 patent op aanvroeg. Hij introduceerde deze ijshoorn ook op de wereldtentoonstelling in 1904.
In 1912 vroeg Frederick Bruckman patent aan voor zijn hoorntjesrolmachine, die oubliehoorns maakte. Voor die tijd werden oubliewafels met de hand gerold.
Hotdog
Ik schreef al eerder over de geschiedenis van de hotdog. De Duitse immigrant uit Frankfurt – Anton Feuchtwanger – verkocht zijn worstjes in de straten van St. Louis, Missouri. Oorspronkelijk verstrekte hij bij de warme (hete!) worst handschoentjes, zodat de klanten hun handen niet brandde. Zijn vrouw stelde voor om de worst in broodjes te serveren. Handschoenen waren immers duur, en niet iedere klant gaf ze ook weer terug. De internationale doorbraak van de hotdog vond ook plaats tijdens de wereldtentoonstelling 1904.
Suikerspin
Suiker in de vorm van dunne draden ter decoratie werd al gemaakt in de 15eeeuw. In 1899 verkregen John C. Wharton en William Morrison patent op een elektrische suikerspinmachine. Saillant detail: Morrison was tandarts..
De Amerikaan Thomas Patton verkreeg een patent op het bereidingsproduces van de suikerspin in 1900. Hij introduceerde de suikerspin in het befaamde Ringling Brothers Circus. De grote doorbraak van de suikerspin kwam tot stand toen deze op de wereldtentoonstelling 1904 werd tentoongesteld.
IJsthee
Hoewel ijsthee in het Zuiden van Amerika al eeuwen eerder werd gedronken is de populariteit ervan wereldwijd wel gegroeid sinds de wereldtentoonstelling 1904.
Op een van de vele warme zonnige dagen was vrijwel geen enkele bezoeker geinteresseerd in de kopjes warme thee die werden geschonken in het India paviljoen. De wanhopige verkoper besloot vervolgens de thee uit te gieten over ijsklontjes. De ijsthee werd een bestseller!
Bijzonder
Op de wereldtentoonstelling was natuurlijk veel meer te zien dan alleen eten. O.a. de beroemde teddyberen van Steiff, genoemd naar Theodore Roosevelt, werden voor het eerst gepromoot in 1904. En werden een doorslaand succes.
In o.a. het Filipijnse paviljoen konden bezoekers zich vergapen aan leden van inheemse stammen die daar werden tentoongesteld in een soort ‘menselijke dierentuin’.
Ben jij weleens op een wereldtentoonstelling geweest? Ik heb zelf de Expo 2000 in Hannover bezocht, erg indrukwekkend!
Ik heb weer genoten van je verhaal! Wat grappig om te weten dat de promotor van de suikerspinmachine oorspronkelijk tandarts was. Zo heb je twee succesvolle ondernemingen in één klap. Het verhaal van de hotdog is ook heel leuk om te weten!
Over het ijshoorntje bestaat trouwens een hele discussie. Na veel onderzoek kwam Robin Weir tot de ontdekking dat er al een afbeelding is van een dame die ijs uit een ijshoorntje eet uit 1807! Bijna 100 jaar eerder dus. Maar echt een groot succes werd het inderdaad pas rond 1900. Mocht je het leuk vinden, je kunt het verhaal hier vinden: http://www.historicfood.com/Ice%20Cream%20Cone.htm
Dank je wel voor de link, interessante site!!