Als ik heel eerlijk ben: ik koop zelden tot nooit (meer) kookboeken. Vroeger wel, het heeft mijn passie voor koken echt tot leven gebracht. Maar tegenwoordig doe ik mijn inspiratie op op straat, in restaurants en op social media. Maar toen ik ‘Het kookboek van Nederland’ onder ogen kreeg ging ik toch overstag. Want: geschiedenis en kookboeken waar ik mee ben opgegroeid, dat wilde ik lezen!
Het kookboek van Nederland
Ondertitel van dit flinke boekwerk is ‘Onze keuken van 1500 tot nu in 100 kookboeken en gerechten. De honderd meest invloedrijke kookboeken uit de Nederlandse culinaire geschiedenis. Van vroeg gedrukte handboeken voor koks en keukenmeiden, tot de bestsellers van nu van Yotam Ottolenghi of Yvetten van Boven. Het kookboek van Nederland begint in 1514 met de ‘Vlaamse keuken’ van een anonieme kok en eindigt in 2019 met het fusionboek ‘Indorock’ van Vanja van der Leeden.
Voor mij springen natuurlijk de jaren 80 en 90 eruit. Want uit de serie kookboeken van Blue Band maak ik nog steeds succes recepten in onze familie (kip in bananenroomsaus!). En Joop Braakhekke was de eerste flamboyante tv-kok waar ik mee kennis mocht maken. Al zijn zogenaamde kookschriften stonden dan ook in mijn keukenkast.
Maar het leukste vind ik nog wel om te lezen over de geschiedenis van het kookboek. Van de vroegste kookboeken (drie kleitabletten van meer dan 4000 jaar oud) tot het eerste Nederlandstalige kookboek (Een notabel boecxken van cokeryen) en het recept voor ‘ghecloven nonnen’ (een soort gevulde eieren) hieruit!
100 recepten
Dit boek is niet alleen een culinaire tijdreis, je kunt er ook zelf mee aan de slag. Jonah Freud brengt uit elk kookboek een bijzonder gerecht tot leven. Van de oliebollen van de ‘volmaakte Hollandsche keukenmeid’ of een klassieke kip met oesters, tot kleverige chocoladepudding van Nigella Lawson en een bord traag gegaarde rendang padang.
In het boek kun je lezen dat tot aan de 19de eeuw er behoorlijk royaal gekookt werd, veelal met Franse invloeden. Pas met de opkomst van de burgerij en de huishoudscholen ontstond de kookstijl die wij nu vaak als typisch Nederlands aanduiden. En aan dat avg-tje kwam vanaf de jaren zeventig ook weer gaandeweg verandering. We zijn gaan diëten met Sonja Bakker en Michel Montignac; we leerden de mayonaisetruc met de staafmixer van Joop Braakhekke; Jamie Oliver en Nigella maakten koken sexy, en dankzij de ellenlange ingrediëntenlijsten van Yotam Ottolenghi weten we nu wat za’atar is en zijn de granaatappelpitten niet meer weg te denken.
De auteurs
Culinair journalist Jonah Freud en boekhistoricus Garrelt Verhoeven presenteren in Het kookboek van Nederland hun persoonlijke canon van het Nederlandse kookboek. Jonah Freud schreef o.a. ‘De Banketbakker’ (met Cees Holtkamp) en ‘De bijbel van de Japanse keuken’. Garrelt Verhoeven is boekhistoricus en verbonden aan de Universitaire Bibliotheken Leiden. Hij was eerder hoofdconservator bij het Allard Pierson en tien jaar voorzitter van de Stichting Gastronomische Bibliotheek en oprichter en jurylid van de Johannes van Damprijs.
Het kookboek van Nederland, Jonah Freud en Garrelt Verhoeven
Dit lijvig boekwerk is een must voor iedereen die van koken, kookboeken en geschiedenis houdt! Tot 15 januari 2025 krijg je 10 euro korting op de reguliere verkoopprijs van € 49,99.
Harcover, 360 bladzijden.
