In september was ik op uitnodiging van Eliza was here zes dagen op Cyprus. Mijn eerste maar zeker niet mijn laatste keer op dit fantastisch eiland. We maakten deze week kennis met de Cypriotische keuken – the taste of Cyprus – zowel voor als achter de schermen. Zon, zee, eten en wijn. Wat wil een mens nog meer? Lees en proef je mee?
Taste of Cyprus
Halloumi
Halloumi is één van de belangrijkste exportproducten van Cyprus. Het is een verse witte kaas die wordt gemaakt van schapen- of geitenmelk. Ook op het eiland zijn ze het er onderling niet over eens van welke melksoort je de beste halloumi maakt. Door zijn structuur kan de kaas worden gegrild of gebakken zonder dat deze smelt.
Voor één kilo halloumi heb je zeven liter geitenmelk nodig. Door de stijgende vraag wordt er steeds vaker koeienmelk aan halloumi toegevoegd (max. 50%). Aan de halloumi wordt ook nog zout en gedroogde pepermunt toegevoegd.
We bezochten de geitenboerderij van Loulla in Choirokoitia waar de halloumi voor onze neuzen werd bereid. Het is een vrij eenvoudig proces van stremmen en vervolgens opnieuw verhitten. Uit de overgebleven wei wordt nog een bijproduct van halloumi gemaakt: anari. Anari lijkt qua structuur wat meer op hüttenkase en wordt vaak als dessert gegeten, met johannisbroodsiroop.
Als grote kaasliefhebber vond ik het natuurlijk fantastisch dit kaasproces van zo dichtbij mee te maken. Maar het allerleukste was toch het knuffelen van de babygeitjes!
Johannisbrood
Overal op Cyprus staan Johannesbroodbomen. Het zijn makkelijke bomen, die weinig water en veel zon kunnen weerstaan. Van de peulen die in deze boom groeien wordt o.a. johannesbroodpitmeel, siroop en carobepoeder (carob is de Engelse benaming van deze boom) gemaakt. Het meel wordt veel gebruikt als verdikkingsmiddel in voeding. Van de carobepoeder wordt een drankje gemaakt dat als surrogaat kan dienen voor chocolademelk. En waarvan je schijnbaar ook goed naar de wc gaat.
Met de johannisbroodsiroop hebben we ook gekookt. We gebruikten de siroop o.a. in de dressing van een salade. Het recept hiervan komt binnenkort op mijn blog. Je kunt de johannisbroodsiroop vervangen door onze keukenstroop.
Grappig weetje: omdat de zaden van de peul vrijwel altijd hetzelfde wegen – 0,2 gram om precies te zijn – werden ze vroeger vaak gebruikt om bijvoorbeeld diamanten of goud precies te wegen. Het woord karaat zou dan ook afgeleid zijn van carob.
Olijven
Zoals ik in mijn reisverslag over Cyprus al schreef stond ons appartement tussen grote en oude olijfboomgaarden. We mochten een ochtend helpen plukken! De olijven waren nog te groen voor de pluk van olie, en meer geschikt om in te leggen. De olie die wel wordt gemaakt van deze groene olijven is heel kostbaar en naar het schijnt ook het gezondst. Je hebt zo’n 7 kilo olijven nodig om 1 liter van deze bijzondere olie te maken. Eind september heb je nog maar zo’n 5 kilo nodig en de zwarte olijven van oktober geven met 3 kilo een liter olie.
De groene olijven worden eerst een beetje geplet en een dag of tien in zout water gelegd (om de dag verschonen). Hiermee verdwijnt de bittere smaak. Daarna worden ze gewassen en ingelegd in olie en worden kruiden en/of knoflook toegevoegd.
Korianderzaad
In Cyprus wordt veel gebruik gemaakt van korianderzaad. Ik was al fan van koriander (het kruid) maar wist niet dat de zaadjes zo lekker waren, en ook zo anders smaken. Ze worden gebruikt bij het inleggen van olijven maar b.v. ook in de marinade van vlees. Het recept voor dit typische Cypriotische vleesgerecht, Aphelia, komt nog op mijn blog!
Vis
Op een eiland eet je vis. Heerlijke verse vis! Een aanrader is restaurant Mama Fish Tavern in Agios Theodoros. We bestelden daar de vis mezze (Griekse tapas) voor drie personen (we waren met z’n vieren) en kregen werkelijk een tafel vol vis. Heel veel lekkere en verse vis.
Vlees
Als vegetariër heb je het wel lastig op Cyprus. Want ze houden van vlees. Heel veel vlees. In heerlijke stoofschotels of als spiezen. Deze souvláki zijn feitelijk het basisgerecht van de Cyprioten en worden gegeten als lunch of als avondeten. De Turks-Cyprioten noemen het sis kebab. Geserveerd in een pitabroodje of gewoon zo op je bord, en gemaakt van varkensvlees, kip of lam.
Zoet
De Cyprioten houden van zoet. Snoepgoed, gebak en desserts. Bij de bakkers verkopen ze de heerlijkste taarten en koekjes. Op de markt vind je gesuikerd fruit en rollen van mastiek (een soort hars) gevuld met noten.
Tijdens onze kookcursus maakten we galaktoboureko. Gebakjes van filodeeg, gevuld met patisserie crème en overgoten met siroop. Ook zalig waren de bourekia die we maakten. Een soort deegflapjes gevuld met anari met suiker, kaneel en rozenwater. Deze worden gefrituurd en geserveerd met poedersuiker. Je blijft ervan eten!
Wijn
Tijdens onze reis bezochten we twee wijngaarden. Een kleine wijngaard, Vasa Argyrides en een wat grotere, Vlassides Winery. De belangrijkste wijngebieden liggen op de zuidelijke hellingen van het Troodosgebergte. De gloriedagen van de Cypriotische wijnen zijn helaas voorbij, de meeste terrassen liggen er leeg bij. Maar de wijn die er gemaakt wordt is van goede kwaliteit van zowel de bekende druifsoorten (Cabernet sauvignon, Chardonnay) als de inheemse druifsoorten zoals de xynisteri of mavro.
De zoete dessertwijn Commandaria wordt betiteld als de oudste wijn ter wereld die nog geproduceerd wordt. Sinds de 11eeeuw onder de naam Commandaria en in de tijd van Cleopatra als Nama. Een heerlijke zoete wijn, die ik natuurlijk heb meegenomen als souvenier.
Fruitbomen
Het mooiste van culinair Cyprus? Al die bomen en struiken vol met fruit! Met de allerlekkste vijgen, citroenen, sinaasappels en granaatappel. Bomen vol met olijven, cactussen met cactusfruit. Al die kruiden langs de weg en in de tuinen. Geurige oregano en rozemarijn, laurier en salie. Hoe leuk is het om gewoon je tuin in te lopen en een citroen en wat rozemarijn te plukken voor het avondeten?
Kookworkshop
We kregen op Cyprus maar liefst twee kookworkshops. Tijdens de eerste – onder leiding van Klea en Andreas – maakten we traditionele Cypriotsche gerechten. Koupepia (gevulde wijnbladeren met gehakt), aphelia (stoofschotel in rode wijn), fasolaki giachni (een heerlijke bonenstoofschotel), shieftalies (gegrild gehakt in een dun laagje varkensvet, erg smaakvol), burguri (burgur met vermicelli) en de eeder genoemde bourekia (zoete gevulde deegkussentjes). Ontzettend leuk, leerzaam en gezellig!
Tijdens de tweede kookcursus kregen we les van niemand minder dan chef Christos Christodoulou. Dé Cypriotische tv-chef. Het halve dorp kwam dan ook een kijkje nemen.
We maakte een prachtige salade met halloumi en johannisbroodsiroopdressing (mooi woord voor galgje, haha), waarvan het recept nog op mijn blog komt. Heerlijke Griekse ravioli volgde, gevuld met (daar is ie weer) halloumi. De varkenshaas van het hoofdgerecht werd gemarineerd in commandaria en geserveerd met een puree van karakosi (taro wortel). En tot slot de zoete galaktoboureko (zie hierboven onder ‘zoet’).
Tips voor restaurants
Naast de eerder genoemde Mamas Fish tavern in Agios Theodoros nog twee tips voor goede restaurants:
In Omodos (sowieso een heel leuk stadje vol met winkels die culinaire lekkernijen en wijn verkopen) kan ik Omodhos Taverna van harte aanbevelen. Traditioneel goed Cypriotisch eten.
In Limassol moet je zeker een bezoek aan Dionysus Mansion niet overslaan. In de sprookjesachtig mooie tuin eet je modern Cypriotisch met een gourmet twist en wederom ontzettend lekker. Probeer zeker het vers gebakken brood en een van de heerlijke hummus of tapenades.
Ben jij bekend met de Cypriotische keuken? Wat vind jij het lekkerst?
Leuk van dat johannesbrood Anne Marie ik herinner mij weer dat wij dat ook hoorde van een gids in Griekenland lang geleden precies het zelfde verhaal. Alles ziet er heerlijk uit en leuk om te zien wat er in andere landen word gegeten.
Dank je wel! Ik meen me te herinneren dat je het in Duitsland ook wel ziet, van dat carobpoeder voor in de melk.